Speech waterdiner, Hoogheemraadschap van Delfland, oktober 2022
Beste watervrienden,
Ook namens mijn collega’s in het dagelijks bestuur wil ik u allen van harte welkom heten hier in de Albrechthal van ons Gemeenlandshuis. Wij zijn een modern waterschap maar koesteren tegelijkertijd onze rijke geschiedenis. Deze komt nergens meer tot uitdrukking dan in deze hal, genoemd naar Hertog Albrecht van Beieren die eind veertiende eeuw graaf van Holland, Zeeland en Henegouwen was. De ruiten van Beieren vormen samen met de Hollandse en Henegouwse leeuwen het wapen van Delfland. De kroon hebben we er later maar zelf aan toegevoegd. U ziet hier aan de wanden ook de historische kaarten van Rijnland, Schieland en Woerden. Deze geven mooi aan dat water zich niet houdt aan gebiedsgrenzen en samenwerking ook vroeger al essentieel was.
Waterschappen mogen het oudste bestuursorgaan zijn in Nederland. Zij moeten zichzelf blijven heruitvinden om gesteld te staan voor de opgaven van vandaag en morgen.
Ook nu zijn het immers zeer woelige tijden. Maatschappelijke opgaven zijn zeer complex en verweven. Makkelijke oplossingen zijn er niet meer in ons land waar elke vierkante meter wel een functie heeft. Gelukkig groeit het besef dat de tijd van wegkijken en afwentelen voorbij moet zijn en dat de diverse opgaven alleen integraal succesvol kunnen worden aangepakt. Dat geldt ook voor klimaatverandering. Als waterschappen zien wij als geen ander de gevolgen. Water en bodem krijgen nu een sturende rol bij de ruimtelijke ordening. Toch blijft het best een zoektocht hoe hier invulling aan te geven. Dat geldt ook voor de lange termijn zeespiegelstijging nu de Parijs doelstellingen steeds verder uit zicht raken. We hebben te maken met exponentiële veranderingen en grote onzekerheden. En daar hebben we eigenlijk maar weinig kaas van gegeten. Zoals de Engelse filosoof de Botton zei. “We leren eigenlijk niets totdat er echt een probleem is, totdat we pijn lijden, totdat dingen niet meer gaan zoals we hadden gehoopt. We lijden en daarom denken we.” Hoe om te gaan met gebeurtenissen met kleine kans en potentieel grote gevolgen, is ook een moreel dilemma. Hoe weeg je de voordelen straks tegen de kosten nu? Hoe lang wacht je op meer zekerheden?
Ik behoor in ieder geval tot de school dat goed nadenken vooraf moet gaan aan handelen. Misschien wel zoals Cees Buddingh zei: “Denken als een pessimist en handelen als een optimist.” Daarom ben ik blij dat onze voormalige Denker des Vaderlands René ten Bos straks zijn licht zal laten schijnen op de nexus: complexiteit, onzekerheid en vertrouwen.
Eén ding staat vast voor mij vast: we kunnen het niet alleen en moeten elkaar vasthouden en intensief samenwerken. Daarom zijn we vanavond ook hier. Het belang van samenwerking komt ook tot uitdrukking in onze Hensbeker. Hens komt voort Hanzen en staat voor broederschap. Ik had eigenlijk de hensbeker rond willen laten gaan. Maar Covid ligt nog steeds op de loer en daarom is het een beetje de goden verzoeken om daar nu gezamenlijk uit te drinken. In plaats daarvan laat ik een hensboek rondgaan. Ik nodig u uit om uw eigen wens of gedachte hierin op te schrijven. Ik wens u allen een mooie, inspirerende avond en vraag nu eerst om een moment stilte. Laten we nu gezamenlijk het glas heffen en een toost uitbrengen op onze samenwerking. Juist in deze woelige tijden.