Waterzicht 012: Verkiezingen: het feest van de democratie, maar met een ongemakkelijk gevoel

In de afgelopen jaren is de aandacht voor grote maatschappelijke vraagstukken als woningnood, natuurherstel, stikstof, de energietransitie en het verdienvermogen nauwelijks verschoven ook al blijft echte voortgang op vele dossiers uit. Tegelijkertijd maakt de polarisatie in de landelijke politiek een genuanceerde benadering van migratie steeds lastiger. De geopolitieke context is daarentegen ingrijpend veranderd: door de oorlog in Oekraïne, de toenemende spanningen in het Midden-Oosten en de voortdurende onzekerheid over de koers die president Trump kiest.

Meer aandacht voor defensie, minder voor klimaat

Door jarenlang het vredesdividend te incasseren, heeft Nederland te lang onvoldoende geïnvesteerd in zijn weerbaarheid en veiligheid. Het is daarom goed dat dit thema nu veel meer aandacht krijgt en dat NAVO-partners hebben afgesproken hun investeringen in ‘capabilities’ fors te verhogen. Het wordt wel spannend om te zien hoe politieke partijen deze nieuwe verplichtingen willen financieren.

Helaas lijkt de aandacht voor klimaatverandering wereldwijd te verslappen; misschien met uitzondering van China, dat ondanks investeringen in kolencentrales toch ook de grootste investeerder is in hernieuwbare energie. Zorgwekkend is daarentegen hoe in Trumps ‘Big Beautiful Bill’ talloze klimaatmitigatie-investeringen uit de ‘Inflation Reduction Act’ worden teruggedraaid.

Hittestress en wateroverlast kunnen toenemen

Ook in Nederland lijken we ons neer te leggen bij de constatering dat we de doelstelling van 55% broeikasgasemissiereductie in 2030 niet meer gaan halen. Politieke keuzes zorgen voor een lagere verwachte uitstootreductie. Dat is zorgwekkend, want de natuur laat onverminderd zien waartoe zij in staat is als we de uitstoot van broeikasgassen niet weten terug te dringen.

We lijken anno 2025 gewend te raken aan temperaturen die oplopen tot bijna 40 graden Celsius, zoals we vorige week opnieuw zagen. Ook langere periodes zonder neerslag, afgewisseld met korte, hevige regenbuien, worden steeds normaler. Maar de overlast die dit veroorzaakt, zoals hittestress, wateroverlast en een tekort aan zoetwater, is niet verdwenen. Sterker nog: de verwachting is dat deze problemen de komende jaren alleen maar zullen toenemen.

Ook lokaal te weinig aandacht voor klimaat

Die verschuiving in aandacht zie je ook op lokaal niveau. De maatschappelijke opgaven zijn er nog steeds dezelfde als vier jaar geleden: te weinig betaalbare woningen, een overvol stroomnet, personeelstekorten in veel sectoren en een onzekere financiering uit het gemeentefonds.
Lokale politieke partijen zijn nu volop bezig met het schrijven van hun verkiezingsprogramma’s voor de gemeenteraadsverkiezingen van 2026. Daarin zal terecht veel aandacht uitgaan naar deze urgente vraagstukken. Dat mag niet ten koste gaan van maatregelen om onze klimaatrobuustheid te vergroten.

Aandacht voor wateropgaven

Daarom zie ik graag dat politieke partijen, net als in eerdere jaren, blijvend aandacht hebben voor de veranderingen in het klimaat en de wateropgaven die daarbij horen. Het onlangs uitgebrachte rapport van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (Rechtvaardigheid in klimaatbeleid “Over de verdeling van klimaatkosten) biedt handvatten om het draagvlak voor klimaatbeleid te vergroten. Ik hoop dat dit rapport schrijvers van verkiezingsprogramma’s zal inspireren.

Nu maatregelen nemen

Het is de reden dat Delfland het belang van water onlangs opnieuw onder de aandacht bracht bij politieke partijen in het eigen beheergebied. Het hoogheemraadschap deed een aantal voorstellen die in de verkiezingsprogramma’s kunnen worden opgenomen. De focus ligt daarbij op toekomstbestendig bouwen op basis van een gedegen waterhuishoudkundig plan, water besparen en het verbeteren van de waterkwaliteit. Gemeenten kunnen bijvoorbeeld extra waterbergingen aanleggen, regenwater opvangen in openbare ruimten, op bedrijventerreinen en bij woningen, en het rioolsysteem aanpassen om foutaansluitingen en riooloverstortingen te beperken.

Het is meer dan ooit van belang dat politieke partijen de voorstellen van het waterschap omarmen en noodzakelijke maatregelen niet vooruit schuiven. Door nú actie te ondernemen, kunnen gemeenten de gevolgen van klimaatverandering beperken en toekomstige schade voorkomen. Het hoogheemraadschap werkt daarbij graag samen met gemeenten, want de toekomst van onze regio begint bij de keuzes die we vandaag maken.