Gemaal in Berkel en Rodenrijs aangewezen als gemeentelijk monument
De gemeente Lansingerland heeft 15 december vijf nieuwe gemeentelijke monumenten aangewezen. Een daarvan is gemaal Noordpolder in Berkel en Rodenrijs.
De gemeente vindt het gemaal Noordpolder aan de Noordeindseweg van belang vanwege de karakteristieke bouwkunst uit de Wederopbouw en van cultuurhistorisch belang als kenmerkend onderdeel van de waterhuishouding en van het polderlandschap van Lansingerland, in combinatie met de watergang waar het een ensemble mee vormt.
Het gemaal is in 1959 gebouwd ter vervanging van een stoomgemaal. Het gebouw diende als machinekamer. Ondanks het functionele karakter van het gemaal, is er veel zorg besteed aan de architectuur. Het eenvoudige rechthoekige gemaal is opgetrokken in gele baksteen, met gebruik van in die tijd kenmerkende nieuwe materialen en een nieuwe vormentaal zoals de wit gecementeerde kaders om de vensters en vensters met glasstenen in beton. Het wapen van Berkel en Rodenrijs is opgenomen als mozaïek in de zijgevel.
Gemaal anno 2022
Het gemaal doet zijn werk anno 2022 nog steeds goed. Het is uiteraard helemaal aangepast aan de eisen van nu. In 2015 is het gemaal verbouwd en is de Pannevispomp vervangen door twee nieuwe hydrostalpompen die beneden buiten het gemaalgebouw zijn geïnstalleerd. Het zijn twee visvriendelijke elektrische pompen. Met een gezamenlijke capaciteit van 80 m3 per minuut bemaalt het gemaal het noordelijk deel van Berkel en Rodenrijs voor de glastuinbouwbedrijven en vier aangrenzende woonwijken. De oude pomp is buiten het gemaal opgesteld, zo blijft het erfgoed zichtbaar voor volgende generaties.
Hoogheemraad Ruud Egas nam het monumentenschildje namens het hoogheemraadschap in ontvangst: “Het gebied dat door dit gemaal wordt drooggehouden is de diepst gelegen polder in het beheergebied van het Hoogheemraadschap van Delfland, namelijk 6,40m onder NAP. Het gemaal pompt het overtollige water uit de polder 3,76m omhoog naar de Rodenrijsevaart. De Ronderijsevaart is onderdeel van Binnenboezem van Berkel. Vandaar gaat naar het Bovengemaal van Berkel waar het wordt afgevoerd naar de Berkelse Zweth.
Het gemaal communiceert ook met andere gemalen en stuwen van Berkel; als bij veel neerslag de Binnenboezem te hoog wordt, geeft het gemaal een seintje zodat het Bovengemaal Berkel harder moet gaan werken. Mocht dat niet voldoende zijn, dan kunnen we besluiten de waterberging ‘Bergboezem Berkel’ in te zetten. Zo zetten wij het watersysteem optimaal in om de kans op wateroverlast zo veel mogelijk te beperken in dit laaggelegen gebied.”
