Prinsjesdag 2021: Waterschappen investeren meer dan ooit in klimaatbestendige toekomst
De regering investeert 6,8 miljard in het verduurzamen van Nederland en 250 miljoen euro in maatregelen tegen droogte. Dat blijkt uit de Miljoenennota. De waterschappen zien deze aandacht voor klimaatverandering als een bevestiging van de urgentie hiervan, maar benadrukken wel dat er extra rijksgeld nodig is voor decentrale overheden om Nederland versneld aan te passen aan weersextremen. De waterschappen investeren komend jaar zelf 1,8 miljard euro in de zorg voor veilige dijken, schoon en voldoende water.
Hoewel de begroting in afwachting van een nieuw kabinet een voortzetting van lopend beleid is en grote beslissingen nog uit de weg worden gegaan, laat de regering met deze investeringen wel zien dat het veranderende klimaat op de agenda staat.
Zelf investeren de waterschappen vanwege klimaatverandering meer dan ooit tevoren, namelijk 1,8 miljard euro per jaar, in veilige dijken, schoon en voldoende water. Rogier van der Sande, voorzitter van de Unie van Waterschappen: “Klimaatverandering is voor de waterschappen geen toekomstscenario, maar dagelijkse praktijk. Dat heeft de watersnood in Limburg wel aangetoond. Na drie extreem droge zomers hebben we nu een zomer met extreme wateroverlast door hoosbuien en hoge rivierstanden achter de rug. Door slim peilbeheer, de aanleg van regenwaterbuffers en het gezond maken van de bodem werken de waterschappen aan het opvangen van de gevolgen van extreem weer.”
‘Samen tegen weersextremen’
Dijkgraaf Piet-Hein Daverveldt van het Hoogheemraadschap van Delfland is blij met extra financiële middelen die het kabinet vrijmaakt. “Goed om te zien dat het kabinet ook ons gevoel van urgentie deelt. Onze uitdagingen zijn talrijk en complex. Samen met het Rijk, gemeenten en provincie moeten we de komende tijd nog meer en beter samenwerken, én we moeten samen optrekken met maatschappelijke organisaties, ondernemers en inwoners. We staan allen voor dezelfde opgaven. We willen allemaal dat de inrichting van Nederland goed gesteld blijft om de weersextremen als gevolg van klimaatverandering het hoofd te bieden, de waterveiligheid garandeert door sterke dijken en keringen en dat we voldoende en schoon water hebben om te wonen, werken en recreëren.”
Harde keuzes maken
Van der Sande: “Dat het Rijk 250 miljoen euro beschikbaar stelt voor maatregelen tegen de droogte in het Deltaprogramma Zoetwater, is een goed signaal. Het kabinet maakt alleen nog geen harde keuzes in de ruimtelijke inrichting van Nederland. Het is erg belangrijk dat dit aan de formatietafel wordt opgepakt. Om toekomstige schade te beperken is het nodig dat overheden water sturend laten zijn voor de ruimtelijke inrichting. Waterschappen roepen op toekomstbestendige keuzes te maken in water-, land en bodemgebruik. Van het nieuwe kabinet vragen we dit ordeningsprincipe nadrukkelijk te hanteren bij ruimtelijke plannen, concreet te maken en structureel financieel bij te dragen aan de uitvoering ervan. In lijn met de oproep van de Deltacommissaris vinden wij dat het nodig is dat het Rijk in afspraken met de regio's borgt dat in de gebouwde omgeving en op grootschalige woningbouwlocaties overal klimaatbestendig wordt gebouwd, als het 'nieuwe normaal'.”
Bouwsteen voor nieuw regeerakkoord
De Unie van Waterschappen roept een nieuw kabinet dus op werk te maken van klimaatadaptatie en draagt daarom een bouwsteen aan voor het nieuwe regeerakkoord:
De leefomgeving staat onder grote druk. Onder meer door de grote woningbouwopgave, de stikstofcrisis, de energietransitie en niet in de laatste plaats het veranderende klimaat. Het is niet langer vanzelfsprekend dat we land, bodem en water naar onze hand kunnen zetten. Daardoor kunnen we niet overal blijven doen wat we deden. De nieuwe regering wacht bij nieuwbouwprojecten een schrijnend watertekort of een verpletterende hoosbui niet af, maar maakt preventief watervriendelijke en klimaatbestendige keuzes, door water als sturend principe te hanteren bij ruimtelijke plannen.
Structureel inzetten op aanpassen aan weersextremen
Van der Sande: “Het is belangrijk dat een nieuw kabinet na de noodklok van de overstromingen in Limburg doorpakt. Deze extreme wateroverlast kan overal plaatsvinden. We roepen dan ook op om investeringen in het aanpassen aan weersextremen een structureel karakter te geven.”
Dit moet volgens de waterschappen gebeuren door de huidige Impulsregeling Klimaatadaptatie te verlengen, de aanleg van klimaatbuffers te stimuleren, een nationaal programma voor bodemdaling op te zetten en het Deltafonds te laten meegroeien met de oplopende opgaven.
