Delfland ondersteunt proef met plaszak om röntgencontrastvloeistof in milieu te voorkomen

16 november 2020

Het Hoogheemraadschap van Delfland ondersteunt een proef waarbij patiënten van zes Nederlandse ziekenhuizen die een CT-scan hebben ondergaan, een plaszak meekrijgen. Het gebruik van de plaszak voorkomt dat röntgencontrastmiddelen via het riool in het milieu terechtkomen. Voor de proef is vandaag, 16 november, het officiële startsein gegeven.

Het medicijngebruik in Nederland stijgt. Een deel van de medicijnen wordt in het lichaam opgenomen, wat resteert komt via de ontlasting en urine in het riool terecht en uiteindelijk in het oppervlakte- en grondwater. Naar schatting zo’n 140 ton per jaar. Hiervan bestaat ongeveer 30 ton uit röntgencontrastmiddelen die vrijwel ongehinderd de afvalwaterzuivering passeren. Omdat het contrastmiddel door het lichaam binnen 24 uur uit het lichaam wordt uitgescheiden via urine, kan eenvoudig voorkomen worden dat deze middelen via het riool in het milieu terechtkomen door patiënten plaszakken mee te geven. In de plaszak zit materiaal dat ervoor zorgt dat de urine direct na het plassen stolt. Hierdoor kunnen ze gewoon via het normale huisvuil weggegooid worden.

Hoogheemraad Ruud Egas:‘Delfland zuivert het rioolwater van 1,2 miljoen inwoners en 35.000 bedrijven en instellingen. Dat is belangrijk werk, waarmee wij bijdragen aan de volksgezondheid en de waterkwaliteit in ons gebied. Helaas halen onze zuiveringen nog niet alle medicijnresten uit het afvalwater. Als waterschappen kijken wij wat wij kunnen doen om dat te verbeteren; tegelijkertijd is het heel belangrijk om samen te werken aan het zoveel mogelijk voorkomen dat medicijnresten in het rioolwater terechtkomen. Dat is over het algemeen vele malen goedkoper en duurzamer dan het er achteraf uithalen. De plaszak is hiervan een mooi voorbeeld: wat er niet in komt, hoeft er ook niet uit. Als we op deze manier 30 ton röntgencontrastmiddelen uit het milieu weten te houden, dan is dat fantastisch!

Proef in zes ziekenhuizen
In 2019 hebben overheid, zorgsector en (drink)watersector afgesproken om te komen tot een landelijke aanpak voor het terugdringen van röntgencontrastmiddelen in water. Uit onderzoek in het Deventer Ziekenhuis bleek dat maar liefst 86 % van de patiënten bereid is een plaszak te gebruiken om het milieu te ontzien.

In het vervolgonderzoek dat nu start bij zes ziekenhuizen wordt getest of het gebruik van de plaszak in de praktijk ook werkt, zodat alle Nederlandse ziekenhuizen de plaszak met weinig inspanning en weinig extra kosten kunnen gaan inzetten.

De ziekenhuizen die in onze regio deelnemen aan de proef zijn het Reinier de Graaf ziekenhuis en het Erasmus MC. De andere deelnemende ziekenhuizen zijn: Deventer ziekenhuis, Noordwest Ziekenhuis Groep, Maastricht UMC, Antonius Zorggroep, Amsterdam UMC, Radboud UMC.

Ook farmaceuten, waterschappen, drinkwaterbedrijven en de ministeries van IenW en VWS doen mee in dit vervolgonderzoek. Initiatieven om te voorkomen dat medicijnresten in het oppervlaktewater terechtkomen zijn gebundeld in de ‘Ketenaanpak Medicijnresten uit water’ met ministerie van IenW en de Green Deal Duurzame Zorg.


Samen werken wij aan gezond water!