Nieuwe Deltascenario’s tonen groeiende wateropgaven voor heel Nederland
De wateropgaven worden flink groter. Dat blijkt uit de nieuwe Deltascenario’s van het kennisinstituut Deltares. De zoetwatertekorten nemen toe, extreme neerslag vergroot de kans op wateroverlast en de gevolgen van overstromingen worden groter. Knelpunten in zowel watertekorten, wateroverlast als waterveiligheid stapelen zich op. Dit raakt heel Nederland, dus ook de regio Delfland. “We moeten bewuster omgaan met de schaarse ruimte die we hebben.”
Deltares overhandigde de Deltascenario’s gisteren zijn aan minister Mark Harbers (Infrastructuur en Waterstaat) en deltacommissaris Co Verdaas. De scenario’s laten zien waarmee we in het water- en ruimtelijk beleid rekening moeten houden tot het eind van deze eeuw.
Vier toekomstbeelden
De scenario’s van Deltares omvatten vier toekomstbeelden tot 2050 en 2100: Warm, Stoom, Vlug en Ruim. Ze zijn alle vier even waarschijnlijk en leiden allemaal tot grotere uitdagingen voor het waterbeleid. Maatregelen in het watersysteem alleen zullen niet voldoende zijn. Er zijn ook ruimtelijke keuzes en oplossingen nodig, zoals het klimaatbestendig inrichten van onze leefomgeving en het aanpassen van water- en landgebruik.
De Deltascenario’s komen iedere zes jaar uit en zijn gebaseerd op de nieuwste inzichten van onder meer het KNMI, het Planbureau voor de Leefomgeving, het Centraal Planbureau, Wageningen Universiteit & Research en Deltares. De scenario’s vormen uitgangspunten voor het waterbeleid, het Deltaprogramma en de uitvoeringsorganisaties.
Droger, maar ook natter
Een van de meest urgente opgaven is het beschikbaar houden van zoetwater voor maatschappelijke functies, zoals landbouw, scheepvaart, natuur, drinkwater, energie en industrie. Het aanbod van zoetwater in de zomerperiode neemt in alle Deltascenario’s af. Dit komt door langere perioden van droogte en doordat er meer water verdampt door de hogere temperaturen. Tekorten ontstaan ook doordat er in de zomer minder water door de rivieren stroomt en het zoutwater steeds verder het land binnendringt.
Tegelijkertijd neemt in alle scenario’s de kans op wateroverlast toe: ’s zomers door piekbuien en ’s winters door langere periodes met neerslag. Extreme omstandigheden vallen bovendien vaker samen. Veel regen in combinatie met hoge rivierafvoeren en een hogere zeespiegel belemmeren voldoende waterafvoer. Zowel in stedelijk als landelijk gebied kan de schade groot zijn.
Steeds meer extremen
“We zullen steeds meer te maken krijgen met extremen. Er zal soms te weinig en soms ook juist te veel water zijn. Dit betekent wel wat voor ons werk als waterschap. We moeten in natte tijden meer water vasthouden dat we in droge tijden kunnen gebruiken,” zegt hoogheemraad Peter Ouwendijk, die bij het Hoogheemraadschap van Delfland verantwoordelijke bestuurder is voor waterveiligheid. Ouwendijk benadrukt wel dat dat Delfland en andere waterschappen veel kunnen doen, maar ook de hulp van de omgeving en samenwerkingspartners hard nodig is. De omvang en urgentie van de uitdagingen zijn groot, wij kunnen niet alleen. “We willen aangenaam en veilig blijven wonen, werken en recreëren in de schaarse ruimte die we hebben. Daar moeten we samen bewuster mee omgaan. Maak ruimte beschikbaar voor de aanleg van waterbergingen, al dan niet gecombineerd met waternatuur.”
Investeringen nodig
In alle vier de Deltascenario’s is nu actie nodig om ons tijdig te beschermen tegen natte voeten. De zeespiegel stijgt en de rivierafvoeren nemen in de winter toe. Daarnaast worden de gevolgen van een overstroming groter, omdat er meer mensen achter de dijken wonen en de economische waarde achter de dijken toeneemt. Peter Ouwendijk: “Veilig wonen en werken met behoudt van droge voeten is geen vanzelfsprekendheid meer. De waterschappen pleiten dan ook voor een tijdige investering in het gezamenlijke Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP). Het huidige programma loopt eind 2028 af.” In het HWBP werken het Rijk en de 21 waterschappen samen aan dijkversterkingen.
Lees meer over hoe Delfland omgaat met weersextremen