Zoeken

Natuurvriendelijk maaien met de Ecokleurenkoers


Samen werken aan een goede waterkwaliteit en meer biodiversiteit.

Schoon, gezond en levend water

Delfland werkt aan schoon, gezond en levend water in heel het gebied. Daarom past Delfland de maaivoorschriften voor planten in watergangen (sloten en vaarten) aan. Samen met de omgeving zorgen we zo voor een betere waterkwaliteit met meer biodiversiteit.

Onderhoudsplichtigen krijgen – daar waar het kan – de mogelijkheid om meer oever- en waterplanten in het water te laten staan. Planten in het water en op de oever dragen bij aan schoon en helder water van goede kwaliteit. Ze vormen de basis van het leven in dat water.

Onze eigen onderhoudsdiensten passen het onderhoud natuurlijk ook aan. Met elkaar vergroten we hiermee het leefgebied voor vissen en andere (water)dieren en gaat de waterkwaliteit en biodiversiteit vooruit. Tegelijkertijd houden we rekening met het afvoeren van water bij hevige regenval en het aanvoeren van water bij droogte.

De Ecokleurenkoers

Delfland heeft voor het onderhoud van watergangen de Ecokleurenkoers opgesteld. Hiermee wordt aangegeven in hoeverre de planten in een sloot of vaart gemaaid moeten worden of kunnen blijven staan. Een aantal onderhoudsplichtigen heeft van ons al een brief met flyer ontvangen waarin we uitleggen wat ze kunnen doen voor de waternatuur.  In de komende jaren gaan we de Ecokleurenkoers steeds verder invoeren binnen het gebied en onderhoudsplichtigen hierover informeren.

De Ecokleurenkoers verdeelt alle sloten en vaarten in één van de volgende kleuren:

Blauw

De sloot of vaart heeft een belangrijke functie voor waterafvoer en waterberging of is smal en ondiep. In deze watergangen mogen niet te veel planten in het water groeien. In een blauwe ‘watergang’ worden tijdens onderhoud alle waterplanten verwijderd.

Blauwe watergang

Groen

‘Groene’ watergangen zijn breder en hebben voldoende ruimte voor doorstroming en hier is ruimte voor planten in het water. De planten dragen bij aan de waterkwaliteit en biodiversiteit. Tijdens onderhoud mogen in een strook langs de kant planten in het water blijven staan of boven de waterlijn gemaaid worden. De breedte van deze strook verschilt per watergang. Op de Ecokleurenkoers-kaart (Legger) is inzichtelijk hoe breed.

Groene watergang

Geel

De sloot of vaart biedt beperkt ruimte voor de groei van planten in het water. Planten in het water worden tijdens onderhoud aan één kant van de watergang gespaard. We verbeteren hiermee de waterkwaliteit en biodiversiteit. Gele watergangen worden voornamelijk door ons zelf of onze samenwerkingspartners (gemeentes en terreinbeheerders) onderhouden.

Gele watergang

Voor zowel ‘blauwe’, ‘gele’ als ‘groene’ watergangen geldt: alle sloten en vaarten moeten water kunnen blijven afvoeren en bergen.

Rondom objecten in het watersysteem zoals bijvoorbeeld duikers, inlaten, stuwen en gemalen moeten daarom alle planten in het water verwijderd worden. Onderhoud moet ook voorkomen dat water heel langzaam in land verandert. Hiervoor kan ook in groene of gele sloten en vaarten af en toe intensiever onderhoud nodig zijn.

Riet

Een veel voorkomende plantensoort langs de waterkant in ons gebied is riet. Riet is een soort van stilstaande, zoete en brakke wateren met een matig tot voedselrijk milieu. Riet kan soms hinderlijk zijn door de hoogte en het eenzijdig voorkomen, maar zorgt ook voor een positieve bijdrage aan de waterkwaliteit op een directe en indirecte manier.

Indirect

Riet heeft indirect een positief effect op allerlei waterdieren, zoals vissen en watervlooien in de watergang. Ook biedt het gelegenheid voor bijvoorbeeld snoeken om zich voort te planten, te schuilen en op te groeien. Door meer snoeken in de watergang kan het aantal bodem woelende vis minder worden en zal de groei van (draad)algen beperkt worden. Hierdoor wordt of blijft het water helder en is er ruimte voor de ontwikkeling van onderwaterplanten. Tussen de planten is schuilgelegenheid voor kleine ongewervelde dieren, die op hun beurt weer voedsel is voor (jonge) vissen.

Direct

Riet heeft direct effect door de opname en omzetting van voedingsstoffen in het water, zoals stikstof en fosfaat. Door de opname van deze stoffen is het ook belangrijk dat het maaisel wordt opgeruimd, zodat deze stoffen niet terug in de watergang komen door het verrotten van het maaisel.

Naast de directe en indirecte bijdrage aan de waterkwaliteit zorgt riet ook voor bescherming van oevers. Door de groei van riet blijven de oevers beter intact ondanks de golfslag van boten. Ook zorgt riet door de vele wortels ervoor dat (exotische) rivierkreeften minder makkelijk gangen maken in de oevers.

Hoe kunnen we het beste het onderhoud doen van riet?

Het best is door het niet jaarlijks geheel te maaien. Zo hebben andere planten meer kans om zich te ontwikkelen, zoals bijvoorbeeld lisdodde, waterzuring, watermunt en kleine watereppe. Door niet alles weg te maaien bied je een mooie schuil- en broedplaats voor diverse vogels in het over gebleven riet. Als elk jaar al het riet wordt gemaaid gaat het dominant worden en hebben andere planten geen kans om zich goed te ontwikkelen.

Wil je andere planten meer kans geven bestaat de mogelijkheid om het riet onder het waterniveau te maaien. Door dit te doen lopen de luchtholtes van de wortels en rietstengels vol met water en sterven ze af. Waardoor andere planten meer kans hebben zich te ontwikkelen.

Anders maaien voor meer waternatuur

Onderhoudtips van 'groene' watergangen

Hoe maaien we planten in het water?

Handmatig maaien heeft de voorkeur boven machinaal. Geef dieren ook de tijd om te kunnen ontsnappen tijdens en na het maaien. Zo geef je planten en dieren een gevarieerdere leefomgeving.

Afwisselen van het maaien langs de oever

De natuur is gebaat bij afwisseling. Maai daarom planten om het jaar boven de waterlijn. Ook kun je de planten langs de ene oever het ene jaar boven de waterlijn maaien, en langs de andere oever het volgende jaar. Dat zorgt ervoor dat het waterleven minder wordt verstoord en dat er een gevarieerde gemeenschap van planten en dieren ontstaat

Overleg en/of werk samen met je buren

Je deelt de onderhoudsplicht voor de watergang meestal met andere eigenaren. Vaak zijn dit je buren. Controleer samen regelmatig of de watergang onderhoud nodig heeft en overleg of je dit natuurvriendelijk kunt doen. Indien nodig, voeren jullie het onderhoud uit en verwijderen de gemaaide planten. Door het onderhoud met elkaar af te stemmen kunnen jullie variatie aanbrengen in de natuur.

Onderhoudsplicht

Onderhoud van onze sloten en vaarten is onze gezamenlijke verantwoordelijkheid.

Ben je onderhoudsplichtig voor een ‘groene’ of ‘gele’ watergang? Pas dan je maaionderhoud aan en draag zo bij aan de ecologische waterkwaliteit en biodiversiteit.

Ben je onderhoudsplichtig voor een blauwe watergang? Er verandert niets: je verwijdert minimaal één keer per jaar alle waterplanten.