Waterzicht 013: Durven falen, durven vernieuwen. Innovatie in de watersector

"Op 16 september, precies een jaar na zijn rapport over het versterken van de Europese economie en concurrentiekracht, presenteerde Mario Draghi in Brussel zijn nieuwe bevindingen. Hij constateerde dat de uitdagingen voor Europa in het afgelopen jaar alleen maar zijn toegenomen. Draghi wees drie thema’s aan die volgens hem nu extra aandacht vragen: het verkleinen van de innovatiekloof met China en de VS, stimuleren van groene, economische groei en het vergroten van weerbaarheid (strategische onafhankelijkheid en defensie). Daarmee onderstreepte hij opnieuw het belang van hechtere Europese samenwerking. Het is teleurstellend hoe weinig aandacht in Nederlandse verkiezingsprogramma’s hieraan wordt besteed."

Herijking innovatiebeleid

"Uit een TNO-rapport blijkt dat veel bevindingen over de innovatiekloof ook gelden voor Nederland. Onze R&D-uitgaven blijven achter bij de Lissabon-norm van 3%. Er is een tekort aan technisch talent, terwijl er tegelijk wordt bezuinigd op het hoger onderwijs. Daarnaast is durfkapitaal voor scale-ups schaars, mede doordat een sterke kapitaalmarktunie ontbreekt."

"Toch zijn er ook positieve ontwikkelingen. Zo heeft het kabinet met de Nationale Technologie Strategie4 vastgesteld en wordt het innovatiebeleid herijkt. En de Netherlands Academy of Engineering zet zich in om meer technisch talent aan te trekken, kennis beter te benutten en innovatie te versterken ten behoeve van maatschappelijke transities."

Watersector: van optimalisatie naar moonshots

"Ook in de watersector vinden veel innovaties plaats, vaak gericht op het verbeteren van bestaande processen. Dat levert waarde op, maar de vraag is: kunnen we niet ambitieuzer zijn? Kunnen we ruimte maken voor vernieuwende ideeën die samenwerking, lef en risicobereidheid vragen? 
Henry Ford zei ooit: “Als ik mensen had gevraagd wat ze wilden, hadden ze gezegd: snellere paarden"."

"Innovatie vraagt om groter denken. Meer moonshot-programma’s: ambitieuze, toekomstgerichte initiatieven die, net als de maanlanding, mikken op doorbraken of oplossingen voor grote maatschappelijke uitdagingen. Zulke programma’s vragen om durf, experimenteren en het vermogen om van briljante mislukkingen te leren,zoals hoogleraar Paul Iske zegt. Dus “Try, fail fast and try again until success looms.” Dat vraagt om een cultuur waarin risico’s niet worden afgestraft, maar worden gedeeld en benut."

Samenwerken aan impact

"Voor mij blijft The Green Village in Delft een inspirerend voorbeeld. Hier werken kennisinstellingen, mkb en overheden samen aan duurzame innovaties in een praktijkomgeving met ruimte om te experimenteren. Start-ups kunnen er doorgroeien en de wereldmarkt op. Field Factors is daarvan een goed voorbeeld: hun technologie voor het zuiveren en opslaan van regenwater begon in Delft en wordt inmiddels toegepast in Rotterdam, Den Haag, Spanje en Mexico."

"Ook kunstmatige intelligentie biedt nieuwe mogelijkheden. Waterschappen zetten hierin de eerste stappen, zoals blijkt uit acht experimenten in een recente STOWA-publicatie. Tijdens een innovatieconferentie van de Netherlands Academy of Engineering verkenden we AI-oplossingen om waterschade bij extreme neerslag te beperken. Binnenkort praten we hierover verder met experts van KNMI, Deltares, technologiebedrijven, verzekeraars en overheden. Wie weet leidt dit tot een echt moonshot."

Tot slot

"Innovatie is geen doel op zich, maar een middel om onze maatschappelijke opgaven aan te pakken. Laten we als watersector een nog grotere stap hierin zetten. Door samen te investeren, nauwer samen te werken en groots te denken. Want zoals de topsector Water & Maritime zegt: “Zonder water geen later".”