Risicogestuurde Aanpak leidt tot handhaving

3 oktober 2023

Schoon, gezond en levend water is de basis voor een gezonde leefomgeving, de natuur en onze voedsel- en drinkwatervoorziening. Hiervoor is het belangrijk dat er geen emissies van gewasbeschermingsmiddelen en voedingsstoffen uit de glastuinbouw naar het water en de bodem plaatsvinden. Samen met de omgevingsdienst Haaglanden (ODH), gemeenten en NVWA hielden wij het afgelopen half jaar extra toezicht volgens de Risicogestuurde Aanpak in de Zuidpolder van Delfgauw en Boschpolder. Bij de helft van de bezochte bedrijven hebben wij handhavend moeten optreden.

Delfland introduceerde begin 2023 de opvolging van de Gebiedsgerichte Aanpak: de Risicogestuurde Aanpak. Met onze kennis over kassenbestand, teeltomstandigheden en lokale waterkwaliteit bepalen wij in de nieuwe aanpak waar wij het zwaartepunt leggen. Wij zagen dat de Zuidpolder van Delfgauw en Boschpolder in Honselersdijk de meest vervuilde polders waren. Daarom zijn we in deze polders gestart met de Risicogestuurde Aanpak. Naast veel voorkomende overtredingen hadden we veel oog voor lekkages via de bodem naar grond- en oppervlaktewater. Naast de Risicogestuurde aanpak voeren we ook samen met provincie, waterschappen en glastuinbouw de afspraken uit het Afsprakenkader Emissieloze kas uit. Ieder vanuit zijn eigen verantwoordelijkheid en taken draagt bij aan het realiseren van een (nagenoeg) nul-emissie in 2027. De samenwerking dient als katalysator, door acties onderling af te stemmen en nieuwe initiatieven te agenderen. Parallel ontwikkelen we een perspectief vanaf 2028 waarin nul emissies de norm is.

Opsporingsmethoden Risicogestuurde Aanpak

De toezichthouders maakten gebruik van diverse opsporingsmethoden, waaronder mobiele apparaten voor het meten van geleidbaarheid en nitraat (zoutgehalte en voedingsstoffen), warmtebeeldcamera’s en het voeren van surveillanceronden. Met behulp van een bootje met sensoren zijn er “heatmaps” van de waterkwaliteit gemaakt. Op die kaart is te zien waar de waterkwaliteit binnen een polder het slechtst is. Ook is de nieuwe opsporingsmethode met eDNA succesvol ingezet om de bron van de vervuiling te achterhalen.

Helft bedrijven in overtreding

Aan de hand van de risico’s en bevindingen in het voortraject hebben wij controles uitgevoerd bij dertig procent van de bedrijven (18) in beide polders. Van deze selectie was ongeveer vijftig procent in overtreding voor met name lekkages: bodemlozingen met hoge waarden nitraat en gewasbeschermingsmiddelen.

Niet werkend recirculatiesysteem: lozing van drainwater vanuit steenwolmatten in de bodem

Last onder dwangsom

Als een bedrijf een overtreding begaat wordt er direct handhavend opgetreden. De tuinder krijgt nog een korte tijd om de overtreding te beëindigend. Als dit niet gebeurt volgt er een dwangsom, per overtreding gaat dit om €5.000 tot maximaal €15.000. Ook als de overtreding nu beëindigt is blijft de dwangsom drie jaar geldig op het betreffende bedrijf. In het eerste half jaar heeft Delfland al vijftien keer een dwangsom opgelegd voor overtredingen. Samen met de ODH hebben we al diverse keren bodemlozingen geconstateerd. De ODH heeft voor deze overtredingen ook al meerdere keren handhavend opgetreden.  Bij ernstige overtredingen wordt direct een boete opgelegd.

Vervolg Risicogestuurde Aanpak

In oktober starten we met de aanpak in de Oude Campspolder en Groeneveldsepolder in de gemeente Midden-Delfland en gemeente Westland. Ook deze polders vallen onder de meest vervuilde polders in ons gebied. We zetten al onze opsporingsmethoden in en hebben extra aandacht voor huurkassen, kassen waar wat veranderd is, onopgeloste knelpunten en teelten die gevoelig zijn voor lekkages.